Schemagerichte cognitieve therapie bij borderline-persoonlijkheidsstoornis

Schemagerichte cognitieve therapie voor patiënten met een borderline-persoonlijkheidsstoornis is een relatief nieuwe integratieve vorm van psychotherapie, die niet alleen pretendeert de symptomen te verminderen – een chaotische levensstijl, automutilatie en talloze andere psychische klachten – maar ook de patiënt zodanig te veranderen dat er geen sprake meer is van een persoonlijkheidsstoornis. De auteurs vergelijken deze vorm van therapie met blind simultaan schaken. Daarmee wordt bedoeld dat de therapeut vanuit een actieve opstelling een veelheid van factoren tegelijkertijd moet ‘doorhebben’ en bewerken. Daarmee wil niet gezegd zijn, dat maar weinig therapeuten deze therapie kunnen leren. Ervaren therapeuten met een goed uithoudingsvermogen, zullen veel steun ervaren aan de praktische beschrijving van de BPS in termen van schemamodi en aan het grote aantal technieken dat de verandering mogelijk maakt. Centraal daarbij staat ‘limited reparenting’ wat betekent dat de therapeut een relatie met de patiënt aangaat alsof hij een soort ouder van de patiënt is. Maar een goede therapeutische relatie is niet voldoende. Daarom worden zowel experiëntiële, cognitieve als gedragsmatige technieken beschreven, die zijn afgestemd op de behandeling van een BPS-patiënt. Hannie van Genderen is klinisch psychologe, psychotherapeute en supervisor VGCt en werkzaam bij de RIAGG Maastricht. Zij is 25 jaar docent in de cognitieve gedragstherapie, de laatste vijf jaar met name in de schemagerichte cognitieve therapie. Arnoud Arntz is hoogleraar klinische psychologie en experimentele psychopathologie aan de Universiteit Maastricht en psychotherapeut bij de RIAGG Maastricht.